Bệnh gút là gì? Nguyên nhân và triệu chứng

Bệnh gút còn có tên gọi khác là thống phong, vốn được mệnh danh là “bệnh của nhà vua” bởi một phần nguyên nhân là do chế độ ăn uống “nhiều thịt, ít rau”. Tại Việt Nam, có hàng triệu người đang phải đối mặt với các cơn đau từ bệnh Gút, trong đó tới 95% là đối tượng nam giới, độ tuổi từ 30-60 tuổi.

1. Bệnh gút là gì?

Bệnh gút là một bệnh rối loạn chuyển hóa gây lắng đọng các tinh thể urat trong tổ chức hoặc bão hòa acid uric trong dịch ngoại bào, dẫn đến các biểu hiện ở khớp sụn xương tổ chức dưới da và thận.

Các yếu tố về đời sống, xã hội và chính những thói quen sinh hoạt thường ngày không hợp lý đã làm cho bệnh gút ngày một gia tăng, lên tới con số đáng báo động. Dựa vào thống kê từ Bệnh viện Bạch Mai trong 10 năm từ 1978 đến 1989, viêm khớp do gút chiếm đến 1,5 % các bệnh lý về khớp và đứng thứ 4 trong danh sách các bệnh thường gặp về cơ xương khớp.

2. Nguyên nhân bệnh gút

2.1 Nguyên nhân nguyên phát

Gút nguyên phát chiếm đại đa số trong các trường hợp bị bệnh gút. Tuy đến nay vẫn chưa có kết luận chính xác nhưng người ta cho rằng chế độ dinh dưỡng là yếu tố tác động lớn nhất tới tình trạng bệnh gút. Đặc biệt là khi nạp các thực phẩm chứa nhiều purin như: phủ tạng động vật, thịt đỏ, hải sản và uống nhiều rượu,…

2.2 Nguyên nhân thứ phát

− Gút bẩm sinh (hiếm gặp) do tăng sản xuất acid uric hoặc giảm đào thải acid uric trong cơ thể.

− Bệnh suy thận nói riêng và các bệnh lý làm giảm độ thanh lọc acid uric của cầu thận nói chung.

− Các bệnh về máu: bệnh bạch cầu cấp.

− Dùng thuốc lợi tiểu như Furosemid, Thiazid, Acetazolamid…

− Sử dụng các thuốc ức chế tế bào để điều trị các bệnh ác tính, hay thuốc chống lao.

− Các yếu tố nguy cơ gây bệnh gút là: tăng huyết áp, béo phì và hội chứng chuyển hóa, tăng insulin máu và sự đề kháng insulin.

Để phát hiện sớm bệnh gút, người bệnh cần thực hiện xét nghiệm axit uric máu định kỳ. Đối với những trường hợp có dấu hiệu tăng axit uric thì cần thay đổi chế độ dinh dưỡng hợp lý và kết hợp với điều trị nội khoa để hạn chế bệnh tiến triển xấu, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống.

3. Triệu chứng bệnh gút

Ở giai đoạn đầu, bệnh gút gần như không có biểu hiện lâm sàng cụ thể, ngoại trừ việc xét nghiệm thấy nồng độ acid uric trong máu cao. Triệu chứng đầu tiên của bệnh thường xuất hiện ở độ tuổi 35-55 tuổi, với phụ nữ rất ít khi xảy ra trước tuổi mãn kinh, còn nam giới mắc bệnh khi càng trẻ thì bệnh càng nặng.

Thời điểm rõ nhất thường là sau bữa ăn có nhiều rượu và thịt (nhất là loại thịt có nhiều purin), khi dùng các thuốc lợi tiểu, sau nhiễm khuẩn, hay chấn thương,…

Cơn gút cấp thường xuất hiện đột ngột vào ban đêm, gần 70% xảy ra ở khớp bàn chân hoặc ở ngón chân cái với các dấu hiệu: sưng tấy đỏ, phù nề, căng bóng, cảm giác nóng và đau dữ dội, ngày càng gia tăng ngay cả khi chạm nhẹ.

Sau đó, vị trí đau có thể thay đổi lên bàn chân, cổ chân, cổ tay, khuỷu và có số ít là ở khớp háng, vai, cột sống. Bên cạnh đó sẽ xuất hiện các hạt tophi ở khớp xương khiến khớp nổi những cục u, biến dạng, nguy hiểm hơn có thể viêm nhiễm, nhiễm trùng.

Các cơn đau bệnh gút thường xuất hiện khi ăn thức ăn giàu chất đạm, uống rượu bia hoặc tập thể lực quá sức. Triệu chứng bệnh gút có thể kéo dài từ 5-7 ngày sau đó giảm dần và trở lại bình thường, kể cả khi không điều trị.

Các triệu chứng sau đó có thể từ vài tháng thậm chí là vài năm mới tái phát lại. Thông thường, triệu chứng bệnh Gút xuất hiện 1-2 lần mỗi năm, khoảng cách các cơn đau về sau sẽ được rút ngắn lại, gây hạn chế vận động, thậm chí có thể tử vong do suy thận hoặc tai biến mạch máu.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ và có chế độ sinh hoạt lành mạnh là việc làm quan trọng để kiểm soát tình trạng sức khỏe của bản thân. Và đừng chủ quan khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường, hãy thực hiện thăm khám ngay để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.