Cách trị bệnh bướu cổ như thế nào?

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

TTƯT. BSCKII TRẦN VĂN BÔNG

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

Cách trị bệnh bướu cổ phụ thuộc vào kích thước của bướu cổ, các dấu hiệu và triệu chứng của bạn cũng như nguyên nhân cơ bản. Nếu bướu cổ của bạn nhỏ và chức năng tuyến giáp của bạn khỏe mạnh, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kì mà không cần điều trị.

1. Nguy cơ bệnh bướu cổ xảy ra ở đối tượng nào?

Bạn có thể có nguy cơ bị bướu cổ nếu bạn:

• Có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến giáp, hay các vấn đề khác ảnh hưởng đến tuyến giáp.
• Không nhận đủ iod trong chế độ ăn uống của bạn.
• Có tình trạng làm giảm lượng iod trong cơ thể. Phụ nữ thường có nguy cơ mắc bệnh bướu cổ cao hơn.
• Những người trên 40 tuổi. Lão hóa có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tuyến giáp của bạn.
• Phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai hoặc đang trải qua thời kỳ mãn kinh.
• Những yếu tố nguy cơ này không dễ hiểu nhưng việc mang thai và mãn kinh có thể gây ra các vấn đề ở tuyến giáp.
• Người đã từng xạ trị ở vùng cổ hoặc ngực. Bức xạ có thể làm hoạt động của tuyến giáp thay đổi.

2. Cách chẩn đoán bệnh bướu cổ

Bướu cổ thường không có biểu hiện và đa số được phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ. Bằng cách chạm vào cổ bạn, bác sĩ có thể phát hiện ra sự phì đại của tuyến giáp, một nốt riêng lẻ hoặc nhiều nốt. Đôi khi bướu cổ được phát hiện khi bạn đang tiến hành kiểm tra hình ảnh để tìm một tình trạng khác.

Các xét nghiệm bổ sung sau đó được yêu cầu thực hiện như sau:

• Đo kích thước tuyến giáp
• Phát hiện bất kỳ nốt nào
• Đánh giá xem tuyến giáp có thể hoạt động quá mức hay kém hoạt động
• Nguyên nhân gây bướu cổ

Các xét nghiệm có thể bao gồm (1):

• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp: Mẫu máu có thể được sử dụng để đo lượng hormone kích thích tuyến giáp (TSH) do tuyến yên sản xuất và lượng thyroxine (T-4) và triiodothyronine (T-3) được sản xuất bởi tuyến giáp. Những xét nghiệm này có thể cho biết liệu bướu cổ có liên quan đến sự tăng hay giảm chức năng tuyến giáp hay không.
• Xét nghiệm kháng thể: Tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm chức năng tuyến giáp của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để phát hiện kháng thể liên quan đến rối loạn tự miễn dịch, chẳng hạn như bệnh Hashimoto hoặc bệnh Graves.
• Siêu âm: Siêu âm sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh vi tính của các mô ở cổ. Kỹ thuật viên sử dụng một thiết bị giống như cây đũa phép (đầu dò) trên cổ bạn để thực hiện kiểm tra. Kỹ thuật hình ảnh này có thể tiết lộ kích thước tuyến giáp của bạn và phát hiện các nốt.
• Hấp thụ iốt phóng xạ: Nếu nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn yêu cầu xét nghiệm này, bạn sẽ được cung cấp một lượng nhỏ iốt phóng xạ. Sử dụng một thiết bị quét đặc biệt, kỹ thuật viên có thể đo lượng và tốc độ mà tuyến giáp của bạn tiếp nhận nó. Xét nghiệm này có thể được kết hợp với quét iốt phóng xạ để hiển thị hình ảnh trực quan về kiểu hấp thu. Kết quả có thể giúp xác định chức năng và nguyên nhân gây ra bướu cổ.
• Sinh thiết: Trong quá trình chọc hút bằng kim nhỏ, siêu âm được sử dụng để dẫn một cây kim rất nhỏ vào tuyến giáp của bạn để lấy mô hoặc mẫu chất lỏng từ các nốt. Các mẫu được kiểm tra sự hiện diện của các tế bào ung thư.

3. Bướu cổ có tự khỏi không và phương pháp điều trị

3.1 Bướu cổ có tự khỏi không?

Bướu cổ đơn giản có thể chỉ xảy ra trong thời gian ngắn và có thể tự khỏi mà không cần điều trị.

Nhiều bệnh bướu cổ, chẳng hạn như bướu cổ đa nhân, có liên quan đến mức độ hormone tuyến giáp bình thường. Những bướu cổ này thường không cần bất kỳ phương pháp điều trị cụ thể nào sau khi đã chẩn đoán. Tuy nhiên, bạn có thể có nguy cơ mắc bệnh suy giáp hoặc cường giáp trong tương lai.

Nếu bạn có tuyến giáp phì đại, điều quan trọng là phải gặp bác sĩ để thăm khám lâm sàng vì bướu cổ có thể có nhiều nguyên nhân – một số nguyên nhân cần được điều trị.

3.2 Phương pháp điều trị bệnh bướu cổ

Việc điều trị bệnh bướu cổ phụ thuộc vào mức độ phát triển của tuyến giáp, các triệu chứng và nguyên nhân gây ra bệnh. Phương pháp điều trị bao gồm (2):

• Không điều trị: Nếu bướu cổ nhỏ và không làm phiền bạn, bác sĩ có thể quyết định rằng không cần điều trị. Tuy nhiên, bạn sẽ cần theo dõi cẩn thận tuyến giáp của bạn bằng cách thăm khám định kì để xem có bất kỳ thay đổi nào không.
• Thuốc: Levothyroxine (Levothroid®, Synthroid®) là một liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp. Bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc này nếu nguyên nhân gây bướu cổ là do tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp). Các loại thuốc khác được kê toa nếu nguyên nhân gây bướu cổ là do tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp). Những loại thuốc này bao gồm methimazole (Tapazole®) và propylthiouracil. Bác sĩ có thể kê toa aspirin hoặc thuốc corticosteroid nếu bướu cổ là do viêm.
• Điều trị bằng iod phóng xạ: Phương pháp điều trị này được áp dụng trong trường hợp tuyến giáp của bạn hoạt động quá mức, bao gồm việc dùng iốt phóng xạ bằng đường uống. Iốt đi đến tuyến giáp của bạn và giết chết các tế bào tuyến giáp, làm tuyến này co lại. Sau khi điều trị bằng iốt phóng xạ, trong suốt quãng đời còn lại, bạn có thể sẽ phải dùng liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp.
• Phẫu thuật: Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần tuyến giáp của bạn (cắt tuyến giáp). Bạn có thể cần phẫu thuật nếu bướu cổ lớn và gây ra vấn đề về hô hấp và nuốt. Phẫu thuật cũng được sử dụng để loại bỏ các nhân tuyến giáp hoặc nghi ngờ ung thư. Tùy thuộc tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ chỉ đinh cắt một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp.

Cơ thể bạn nhận được iod từ thức ăn. Mức iod hàng ngày được đề nghị là 150 microgam. Một muỗng cà phê muối iod có khoảng 250 microgam iod.

4. Cách trị bệnh bướu cổ như thế nào?

Cách trị bệnh bướu cổ của bạn phụ thuộc vào nguyên nhân, kích thước và vị trí.

4.1 Bướu cổ kích thước nhỏ

‍Một bướu cổ nhỏ không nhìn thấy được về mặt thẩm mỹ và không ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, nuốt hoặc tuyến giáp của bạn có thể không cần điều trị. Bác sĩ có thể đề nghị theo dõi và kiểm tra hình ảnh định kỳ để đánh giá xem bướu cổ của bạn có phát triển lớn hơn hay không.

4.2 Bướu cổ do thiếu hoặc thừa iod

Nếu bướu cổ của bạn là do thiếu iod, việc tăng lượng iốt từ thực phẩm hoặc chất bổ sung có thể giúp giảm kích thước bướu cổ. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng việc bắt đầu điều trị bằng iốt là không khôn ngoan cho đến khi bạn được chẩn đoán y tế về tình trạng thiếu iốt.

Thực phẩm có chứa iốt bao gồm:

• Cá nước mặn và động vật có vỏ
• Rong biển
• Sản phẩm sữa
• Sản phẩm làm từ đậu nành

Hầu hết mọi người đều nhận đủ iod thông qua chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, quá nhiều iod trong chế độ ăn uống có thể gây ra rối loạn chức năng tuyến giáp.

Nếu bướu cổ của bạn là do dư thừa iốt, cách tiếp cận rõ ràng là giảm lượng iốt hấp thụ.

4.3 Suy giáp, cường giáp kèm bướu cổ

Nếu bạn bị suy giáp kèm theo bướu cổ, phương pháp điều trị thay thế hormone tuyến giáp như levothyroxin hoặc tuyến giáp hút ẩm tự nhiên có thể điều trị tuyến giáp hoạt động kém và có thể giúp thu nhỏ bướu cổ của bạn.

Trong một số trường hợp, điều trị ức chế – duy trì mức TSH thấp hoặc thậm chí không thể phát hiện được gần với cường giáp – được khuyến khích để giúp giảm kích thước bướu cổ.

Nếu bạn bị cường giáp, việc điều trị bằng thuốc kháng giáp cho tuyến hoạt động quá mức có thể giúp giảm kích thước bướu cổ.

4.4 Bướu cổ do Graves

Nếu bướu cổ của bạn là do bệnh Graves/cường giáp, điều trị bằng iốt phóng xạ (RAI) có thể điều trị tuyến hoạt động quá mức và cuối cùng phá hủy đủ tế bào tuyến giáp để khiến bướu cổ co lại.

4.5 Bướu cổ do thay đổi hormone

Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ hoặc dấu hiệu nào của sự thống trị estrogen, việc điều trị bằng progesterone – cũng như hỗ trợ dinh dưỡng để giúp cân bằng tỷ lệ estrogen/progesterone – có thể hữu ích. Một số phụ nữ nhận thấy các chất bổ sung như maca, cây tầm ma và di-indole metan (DIM) hữu ích trong việc giải quyết sự thống trị của estrogen.

5. Điều gì được mong đợi sau điều trị bệnh bướu cổ?

Nhiều bướu cổ biến mất sau khi điều trị, trong khi một số khác có thể tăng kích thước. Bạn nên thăm khám với bác sĩ nếu các triệu chứng của bạn tăng lên hoặc trở nên tồi tệ hơn. Nếu tuyến giáp của bạn tiếp tục tạo ra nhiều hormone hơn mức bạn cần, điều này có thể dẫn đến bệnh cường giáp. Ngược lại, tuyến giáp không sản xuất đủ hormone có thể dẫn đến suy giáp.

Các bất thường của tuyến giáp có thể được phát hiện qua thăm khám lâm sàng. Theo các chuyên gia nội tiết, việc phát hiện sớm các vấn đề về tuyến giáp sẽ giúp việc điều trị bệnh hiệu quả.

Với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh, bạn cần phải chú ý đến sức khỏe tuyến giáp. Để phòng bệnh bướu cổ cũng như không làm bệnh nặng hơn, người bệnh nên ăn đủ iod mỗi ngày. Ngoài ra, thực phẩm cần lưu ý đối với những thực phẩm giàu iod trong chế độ ăn để tránh bị dư thừa lượng iod trong cơ thể.

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát là địa chỉ thăm khám uy tín bệnh lý tuyến giáp của nhiều người. Nếu bạn đang có những dấu hiệu bệnh lý bướu cổ quý khách hãy đến thăm khám cùng bác sĩ, chuyên gia nội tiết được thăm kham chính xác.

Để được tư vấn cách trị bệnh bướu cổ và đặt lịch thăm khám với Giám đốc chuyên môn tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát, TTƯT. BSCKII Trần Văn Bông (Nguyên phó trường khoa Bệnh viện Nội tiết TW), quý khách hàng vui lòng liên hệ đến số hotline.

Giám đốc chuyên môn tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát, TTƯT. BSCKII Trần Văn Bông

Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có những thông tin hưu ích về cách trị bệnh bướu cổ. Mọi thắc mắc về bệnh lý bướu cổ vui lòng liên hệ đến số Hotline của Bệnh viện để được giải đáp.