5 lợi ích mà kẽm mang lại cho sức khỏe

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

ThS. BS TRẦN THỊ HOA HUYỀN

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

Kẽm là một chất cần thiết cho cơ thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm từ thực vật và động vật, cùng với sự hỗ trợ từ các loại thực phẩm bổ sung. Chất này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe da, hỗ trợ hệ miễn dịch và sự phát triển của tế bào. Đặc biệt, kẽm có thể giúp bảo vệ da khỏi mụn trứng cá, viêm nhiễm và các vấn đề khác liên quan đến da.

1. Kẽm là gì?

Kẽm (ký hiệu là Zn) được xem là một vi chất dinh dưỡng cần thiết, tức là cơ thể không thể tự sản xuất hoặc tích trữ nó. Điều này có nghĩa là bạn cần tiếp tục cung cấp kẽm thông qua chế độ ăn uống hàng ngày. Kẽm đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động xảy ra trong cơ thể, bao gồm:

• Biểu hiện gen
• Phản ứng enzym
• Chức năng miễn dịch
• Tổng hợp protein
• Tổng hợp DNA
• Làm lành vết thương
• Tăng trưởng và phát triển

Kẽm tồn tại tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm từ thực vật và động vật. Mặc dù một số thực phẩm không chứa kẽm một cách tự nhiên, nhưng thường được bổ sung kẽm tổng hợp, chẳng hạn như các loại ngũ cốc sáng và thanh ăn nhẹ.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại thuốc bổ sung kẽm hoặc thuốc bổ sung đa chất dinh dưỡng chứa kẽm. Vì vai trò của nó trong hệ thống miễn dịch, kẽm cũng thường được thêm vào các viên ngậm và phương pháp tự nhiên khác để điều trị cảm lạnh và các tình trạng tương tự.

Dấu hiệu cơ thể thiếu Kẽm (Tham vấn y khoa: ThS. BS Trần Khánh Vân – Phó Trưởng khoa Vi chất dinh dưỡng – Viện Dinh dưỡng quốc gia. Nguồn: Báo Sức khỏe & Đời sống – Cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế)

2. Vai trò của kẽm với cơ thể

Kẽm là một loại khoáng chất quan trọng mà cơ thể sử dụng trong nhiều quá trình khác nhau. Thực tế, kẽm là một trong những khoáng chất vi lượng dồi dào thứ hai trong cơ thể, sau sắt, và có mặt trong mọi tế bào.

Hơn 300 enzyme cần kẽm để hoạt động, hỗ trợ quá trình tiêu hóa, trao đổi chất, chức năng thần kinh và nhiều quá trình khác. Ngoài ra, nó cũng rất quan trọng cho sự phát triển và chức năng của hệ thống miễn dịch.

Khoáng chất này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của làn da, tổng hợp DNA và sản xuất protein. Hơn nữa, sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể phụ thuộc vào kẽm do vai trò của nó trong quá trình tăng trưởng và phân chia tế bào.

Kẽm cũng quan trọng cho khả năng khứu giác và vị giác của bạn. Một trong những enzyme quan trọng trong việc tạo ra khứu giác và vị giác phụ thuộc vào kẽm, vì vậy thiếu hụt Zn có thể làm giảm khả năng nếm hoặc ngửi của bạn.

3. 5 lợi ích của kẽm với cơ thể

Nhiều nghiên cứu cho thấy Zn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe con người, dưới đây là 5 lợi ích mà Zn mang lại: (1)

3.1 Tăng cường hệ thống miễn dịch

Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thống miễn dịch của bạn ở mức độ mạnh mẽ. Bởi vì nó cần thiết cho chức năng của tế bào miễn dịch và truyền tín hiệu giữa các tế bào, việc sơ suất kẽm có thể dẫn đến suy yếu của phản ứng miễn dịch.

Có thể kích thích các tế bào miễn dịch đặc biệt và giảm căng thẳng do oxi hóa nên bô sung kẽm. Ví dụ, một đánh giá của bảy nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung 80–92 miligam (mg) kẽm mỗi ngày có thể giảm thời gian mắc cảm lạnh thông thường lên đến 33%. Hơn nữa, một số nghiên cứu cũ đã cho thấy bổ sung kẽm có thể giảm đáng kể nguy cơ nhiễm trùng và kích thích phản ứng miễn dịch ở người lớn tuổi.

3.2 Phục hồi vết thương nhanh

Kẽm thường được áp dụng trong các cơ sở y tế để điều trị vết bỏng, một số vết thương loét và các tổn thương ngoài da khác.

Do khoáng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất collagen, chức năng miễn dịch và phản ứng viêm, việc cung cấp đủ kẽm là cần thiết để đảm bảo quá trình lành vết thương nhanh và đúng cách.

Thực tế, da của bạn chứa một lượng kẽm tương đối cao, khoảng 5% tổng lượng kẽm trong cơ thể.

Mặc dù việc thiếu kẽm có thể làm chậm quá trình lành vết thương, nhưng việc bổ sung kẽm có thể giúp tăng tốc quá trình phục hồi ở những người có vết thương.

Ví dụ, trong một nghiên cứu kéo dài 12 tuần với 60 người mắc bệnh loét ở chân do tiểu đường, nhóm được điều trị với 50 mg kẽm mỗi ngày đã có sự giảm đáng kể về kích thước vết loét so với nhóm dùng giả dược.

3.3 Giảm nguy cơ mắc một số bệnh liên quan đến tuổi tác

Kẽm có thể giảm đáng chút nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác, như viêm phổi, nhiễm trùng và thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác (AMD). Kẽm có thể giảm căng thẳng do oxi hóa và cải thiện phản ứng miễn dịch bằng cách kích thích hoạt động của tế bào T và tế bào tiêu diệt tự nhiên, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng.

Người lớn tuổi bổ sung kẽm trong một số nghiên cứu trước đây đã thấy cải thiện trong việc tiêm phòng cúm, giảm nguy cơ viêm phổi và tăng cường hiệu suất tinh thần. Thực tế, một nghiên cứu năm 2007 đã chỉ ra rằng việc sử dụng 45 mg kẽm mỗi ngày có thể giảm tỷ lệ nhiễm trùng ở người lớn tuổi gần 66%.

Hơn nữa, trong một nghiên cứu năm 2013 với hơn 4.200 người, việc bổ sung hàng ngày các chất chống oxi hóa – vitamin E, vitamin C và beta carotene – cộng thêm 80 mg kẽm đã giúp giảm tình trạng mất thị lực và giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh AMD tiến triển.

3.4 Giúp điều trị mụn

Mụn trứng cá là một vấn đề phổ biến về da, ước tính ảnh hưởng đến khoảng 9,4% dân số toàn cầu. Nguyên nhân của mụn trứng cá là do tắc nghẽn các tuyến dầu, sự phát triển của vi khuẩn và viêm nhiễm.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng kẽm uống có hiệu quả trong quá trình điều trị mụn và ức chế tuyến dầu hoạt động. Những người mắc mụn trứng cá thường có lượng kẽm trong cơ thể dưới mức bình thường. Do đó, việc sử dụng các bổ sung kẽm có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh.

3.5 Giảm viêm

Kẽm giảm căng thẳng oxy hóa và giảm mức độ của một số protein gây viêm trong cơ thể của bạn. Căng thẳng oxy hóa góp phần vào việc gây ra viêm mãn tính, một yếu tố quan trọng trong nhiều bệnh mãn tính như bệnh tim, ung thư và suy giảm tinh thần.

Trong một nghiên cứu năm 2010 với 40 người lớn tuổi, những người sử dụng 45 mg kẽm mỗi ngày đã giảm các dấu hiệu viêm nhiều hơn so với nhóm sử dụng giả dược.

4. Một số thực phẩm giàu kẽm

Một số loại hải sản, thịt và gia cầm có hàm lượng kẽm cao tự nhiên. Ngoài ra còn có các sản phẩm được tăng cường kẽm như bánh mì và ngũ cốc.

Thực phẩm giàu kẽm bao gồm:

• Thịt bò.
• Gà và gà tây.
• Trứng .
• Sữa tăng cường và ngũ cốc nguyên hạt, mì ống, bánh mì và các sản phẩm khác.
• Các loại hạt, hạt và cây họ đậu như đậu và đậu lăng .
• Thịt lợn.
• Động vật có vỏ như hàu , cua và tôm.

5. Tác dụng phụ của kẽm là gì?

Việc bổ sung kẽm ngoài lượng kẽm bạn nhận được trong chế độ ăn uống có thể dẫn đến các vấn đề. Nhận quá nhiều kẽm có thể gây ra tác dụng phụ như: (2)

• Thiếu hụt đồng và magiê .
• Nhức đầu.
• Ăn mất ngon.
• Mức HDL (“ cholesterol tốt ”) thấp.
• Đau bụng, bao gồm buồn nôn, nôn và tiêu chảy.
• Chức năng miễn dịch suy giảm dẫn đến nhiễm trùng gia tăng.

Uống quá nhiều kẽm cũng có thể gây ra sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng khác. Ví dụ, tiêu thụ nhiều kẽm trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ của đồng và sắt trong cơ thể bạn.

Sự giảm nồng độ đồng đã được báo cáo ở những người tiêu thụ kẽm trong liều lượng vừa phải – 60 mg mỗi ngày – trong 10 tuần.

Qua bài viết trên, bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi về tác dụng của kẽm Zinc. Kèm theo đó là danh sách các thực phẩm giàu kẽm mà bạn nên ưu tiên đưa vào thực đơn hàng ngày. Hãy bổ sung kẽm đủ cho cơ thể để tránh những nguy cơ mắc bệnh không mong muốn.