Viêm gan C: Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

GS. TS. BS THÁI HỒNG QUANG

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

Viêm gan C là một trong những bệnh phổ biến và lây nhiễm nhanh hiện nay. Bệnh tiến triển âm thầm trong cơ thể và để lại nhiều biến chứng nguy hiển đến sức khỏe. tuy nhiên nhiều người chưa hiểu hết về căn bệnh này nên vẫn chủ quan. Cùng tìm hiểu về viêm gan C qua bài viết sau.

1. Viêm gan C là bệnh gì?

Viêm gan C là một loại bệnh do virus gây ra, tác động tiêu cực đến sức khỏe của gan. Bệnh này dẫn đến sự viêm nổi và sưng tấy, gây tổn thương cho các mô gan theo thời gian. Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây viêm gan, virus vẫn là một trong những nguyên nhân chính. So với các loại virus gây viêm gan khác, viêm gan C thường tồn tại lâu dài hơn trong cơ thể, mang lại nguy cơ cao hơn cho sức khỏe.

2. Các giai đoạn của viêm gan C

Virus viêm gan C ảnh hưởng đến con người qua các giai đoạn khác nhau: (1)

Thời gian ủ bệnh: Khoảng thời gian từ lúc tiếp xúc ban đầu đến khi bệnh phát triển. Thời gian này có thể kéo dài từ 14 đến 80 ngày, nhưng trung bình là 45 ngày.

Viêm gan C cấp tính: Một giai đoạn ngắn hạn kéo dài khoảng 6 tháng sau khi virus xâm nhập vào cơ thể. Sau giai đoạn này, một số người tự loại bỏ hoặc loại bỏ vi-rút.

Viêm gan C mãn tính: Đối với đa số bệnh nhân (lên đến 85%), bệnh tiếp tục ở giai đoạn kéo dài (hơn 6 tháng). Đây là nhiễm trùng viêm gan C mãn tính, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ung thư gan hoặc xơ gan.

Xơ gan: Một trạng thái làm cho gan trở nên sưng to và cứng đờ, do viêm và sự hình thành mô sẹo. Thông thường mất khoảng 20 đến 30 năm để điều này xảy ra, tuy nhiên có thể diễn ra nhanh hơn nếu bệnh nhân tiêu thụ rượu hoặc mắc HIV.

Ung thư gan: Xơ gan tăng nguy cơ mắc ung thư gan. Bác sĩ thường kiểm tra định kỳ vì các triệu chứng thường không xuất hiện ở giai đoạn đầu.

3. Triệu chứng của viêm gan C

Viêm gan C có thể ở mức độ từ bệnh nhẹ kéo dài vài tuần đến tình trạng sức khỏe nghiêm trọng và mãn tính. Mọi người có thể bị viêm gan C mà không có triệu chứng, đặc biệt là ở giai đoạn cấp tính và có thể không biết mình mắc bệnh. Điều này làm cho nó dễ dàng hơn để truyền cho người khác.

3.1 Triệu chứng viêm gan C cấp tính

Hầu hết những người mắc viêm gan C cấp tính không thể nhận biết được các triệu chứng. Nếu có, thì các triệu chứng thường xuất hiện từ 2 đến 12 tuần sau khi tiếp xúc với virus.

Việc chẩn đoán viêm gan C cấp tính là hiếm vì thiếu các triệu chứng rõ ràng. Điều này làm cho bệnh thường được gọi là “bệnh thầm lặng” bởi không có triệu chứng rõ ràng. Các triệu chứng cấp tính thường giống với nhiều bệnh nhiễm virus khác. Các triệu chứng bao gồm: (2)

• Sốt
• Mệt mỏi
• Đau bụng
• Mất cảm giác về việc ăn uống
• Buồn nôn hoặc nôn mửa
• Nước tiểu màu đậm
• Phân màu nhạt hoặc đất sét
• Đau khớp
• Da vàng (hiếm khi)

3.2 Triệu chứng viêm gan C mãn tính

Viêm gan C trở thành mãn tính khi cơ thể không thể tiêu diệt virus. Thường thì, viêm gan C mãn tính không gây ra triệu chứng hoặc chỉ gây ra các triệu chứng chung như mệt mỏi hoặc trầm cảm. Người ta thường chỉ phát hiện bệnh qua các xét nghiệm máu định kỳ hoặc sàng lọc hiến máu.

Viêm gan C mãn tính có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, bao gồm:

• Bệnh gan mãn tính, mà có thể phát triển chậm dần trong nhiều thập kỷ mà không có triệu chứng nào rõ ràng.
• Xơ gan hoặc sẹo gan.
• Suy gan.
• Ung thư gan.

Điều trị sớm có thể ngăn chặn hoặc giảm thiểu tổn thương gan từ viêm gan C mãn tính.

4. Đường lây truyền của viêm gan C

Virus viêm gan C thường lan truyền qua tiếp xúc máu với máu. Một số cách lây nhiễm bao gồm:

• Sử dụng chung kim tiêm không được khử trùng, đặc biệt là khi sử dụng để tiêm các loại thuốc kích thích.
• Dùng chung bàn chải đánh răng hoặc dao cạo râu.
• Thai nhi được sinh ra từ người mẹ mắc viêm gan C.
• Quan hệ tình dục không an toàn – mặc dù điều này rất hiếm.

5. Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Quá trình sàng lọc nhiễm viêm gan C thường bắt đầu bằng một xét nghiệm máu đơn giản. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ thu mẫu máu từ tĩnh mạch trên cánh tay và gửi đi phòng thí nghiệm để kiểm tra. Nếu bạn đã bị nhiễm vi-rút, mẫu máu của bạn sẽ chứa các kháng thể chống lại viêm gan C. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy có kháng thể, nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe sẽ tiến hành các xét nghiệm máu bổ sung để theo dõi tình trạng của bạn.

Xét nghiệm máu còn được gọi là xét nghiệm RNA PCR, giúp xác định có mặt của virus trong máu thay vì chỉ là kháng thể. Xét nghiệm này là cần thiết để xác nhận liệu bạn vẫn đang mắc bệnh hay không, vì bạn có thể có kháng thể ngay cả khi đã loại bỏ vi-rút một cách tự nhiên. Nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe cũng có thể sử dụng xét nghiệm này để đo lượng vi-rút trong máu và xác định chủng vi-rút mà bạn mắc phải.

CÁC XÉT NGHIỆM KHÁC ĐỂ ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG GAN:

Xét nghiệm chức năng gan: là một loạt các xét nghiệm máu được thực hiện để đánh giá tình trạng sức khỏe của gan.

Đo độ đàn hồi: là một phương pháp hình ảnh không xâm lấn được sử dụng để đánh giá độ cứng hoặc xơ hóa của mô gan. Thông thường, phương pháp này sử dụng siêu âm hoặc MRI.

Sinh thiết gan: nếu các xét nghiệm trước không đưa ra kết quả chính xác, sinh thiết gan có thể được thực hiện như biện pháp cuối cùng. Trong quá trình này,bác sĩ có thể lấy mẫu mô từ gan của bạn để kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Thường thì, điều này được thực hiện thông qua một cây kim rỗng được đưa vào qua thành bụng của bạn bằng một thủ thuật đơn giản tại giường bệnh.

6. Điều trị

Thuốc kháng vi-rút tác động trực tiếp (DAA) đã thay đổi cách điều trị viêm gan C mãn tính và viêm gan C cấp tính. Được chính quyền phê duyệt vào năm 2013, những loại thuốc hiện đại này có thể chữa khỏi hầu hết các trường hợp viêm gan C. Hầu hết mọi người đều dung nạp được thuốc, với các tác dụng phụ phổ biến nhất là đau đầu và mệt mỏi.

Các loại thuốc này hoạt động bằng cách nhắm vào các bước cụ thể trong vòng đời của virus viêm gan C để ngăn chặn quá trình sinh sản của tế bào virus.

Các loại thuốc DAA để điều trị viêm gan C bao gồm:

• Elbasvir/grazoprevir (Zepatier)
• Glecaprevir và pibrentasvir (Mavyret)
• Ledipasvir/sofosbuvir (Harvoni)
• Peginterferon alfa-2a (Pegasys)
• Sofosbuvir (Sovaldi)

Trước khi có DAA, việc điều trị viêm gan C mãn tính thường kéo dài và không thoải mái, với tỷ lệ chữa khỏi ít hơn. Ngày nay, tỷ lệ chữa khỏi bệnh là hơn 90%.

Tuy nhiên, các loại thuốc mới có thể tốn kém. Hầu hết các chương trình bảo hiểm thuốc cả của chính phủ và tư nhân thường hỗ trợ chi phí cho những loại thuốc này. Các công ty dược phẩm và các chương trình khác cũng có thể cung cấp hỗ trợ.

Điều quan trọng là một người có thể bị viêm gan C nhiều lần. Sau khi điều trị thành công, người bệnh nên thực hiện các biện pháp phòng tránh để ngăn ngừa tái nhiễm.

7. Phòng ngừa viêm gan C

Mặc dù có vắc xin phòng ngừa viêm gan A và viêm gan B, hiện tại vẫn chưa có vắc-xin phòng ngừa viêm gan C. Để ngăn ngừa nhiễm vi-rút này, mọi người cần tránh tiếp xúc với vi-rút gây bệnh.

Cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa viêm gan C là tránh sử dụng máu bị ô nhiễm. Sử dụng các phương pháp điều trị thuốc như methadone hoặc buprenorphine có thể giảm nguy cơ vì chúng không liên quan đến việc tiêm thuốc.

Nếu một người tiếp tục tiêm chích, họ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh viêm gan C bằng cách sử dụng kim tiêm mới mỗi lần, không bao giờ chia sẻ kim tiêm với người khác, và đảm bảo môi trường, vị trí tiêm và tất cả các dụng cụ sử dụng đều sạch sẽ và được khử trùng trước khi sử dụng.

Béo phì, hút thuốc, tiểu đường và tiêu thụ rượu có thể làm tăng nguy cơ hình thành sẹo gan. Quan trọng là tất cả những người mắc bệnh viêm gan C cần duy trì một lối sống lành mạnh bằng cách:

• Cố gắng bỏ hút thuốc
• Duy trì cân nặng ổn định
• Quản lý các vấn đề sức khỏe khác
• Hạn chế tiêu thụ rượu

Trên đây Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát đã chia sẽ cho đọc giả hiểu được bệnh viêm gan C nguy hiểm như thế nào và cách phòng ngừa nhiễm bệnh. Hy vọng những thông tin trên giúp cho bạn và gia đình phòng ngừa bệnh một cách tốt nhất.

Để được thăm khám trực tiếp với Chuyên gia của Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát, vui lòng liên hệ đến số 📲Hotline: 0869 775 115 – 086 680 5115 – 096 227 9115 hoặc Inbox trực tiếp fanpage để được hỗ trợ một cách tốt nhất.