U tuyến giáp là gì? Dấu hiệu và cách chữa trị

 

U tuyến giáp là một bệnh phổ biết thường gặp nhất trong các bệnh về tuyến giáp. Trong nhiều trường hợp, bệnh u tuyến giáp không có các triệu chứng rõ ràng. Do đó, việc phát hiện các biểu hiện bệnh và đưa ra chẩn đoán đúng là điều vô cùng quan trọng. Điều này giúp trong việc điều trị kịp thời và tránh những biến chứng có thể xảy ra.

1. U tuyến giáp là gì?

Nhân tuyến giáp, thường được gọi là u tuyến giáp, là một loại tình trạng trong đó hình thành nốt hoặc khối u, có thể ở dạng đặc hoặc lỏng, bên trong nhu mô tuyến giáp. Tuyến giáp là một tuyến nhỏ nằm ở vùng cổ phía trước, thường ngay trên xương ức.

U tuyến giáp thường phổ biến hơn ở phụ nữ hơn so với nam giới, và nó có  xu hướng mắc theo gia đình. Đôi khi, u tuyến giáp có thể liên quan đến rối loạn tự miễn dịch gọi là viêm tuyến giáp Hashimoto. Tình trạng này thường là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh suy giáp, mà ảnh hưởng đến khả năng của tuyến giáp hoạt động hiệu quả trong việc điều chỉnh quá trình trao đổi chất và đốt cháy calo trong cơ thể.

2. Triệu chứng điển hình của u tuyến giáp

Hầu hết nhân tuyến giáp không gây ra triệu chứng hoặc dấu hiệu rõ ràng. Tuy nhiên, đôi khi một số nốt có thể trở nên lớn đến mức chúng có thể cảm nhận được, nhìn thấy sưng lên và ấn vào khí quản hoặc thực quan gây khó thở hoặc khó nuốt.

Trong một số trường hợp, các nốt tuyến giáp có thể sản xuất thêm thyroxine, một loại hormone do tuyến giáp tiết ra. Sự dư thừa thyroxine có thể gây ra các triệu chứng của cường giáp, bao gồm:

• Giảm cân không rõ nguyên nhân
• Tăng tiết mồ hôi
• Ngứa và tê tay
• Lo lắng
• Nhịp tim nhanh hoặc không đều
• Táo bón
• Kinh nguyệt ra nhiều
• Tiểu chảy và đi tiểu nhiều hơn.

Chỉ một số ít trường hợp của nhân tuyến giáp là ung thư. Tuy nhiên, việc xác định nốt nào có thể là ung thư không thể dựa vào triệu chứng. Hầu hết các khối u tuyến giáp ung thư phát triển rất chậm và có thể nhỏ khi phát hiện ra chúng. Ung thư tuyến giáp xâm lấn rất hiếm gặp và thường xảy ra với các nốt có kích thước lớn, độ cứng, cố định và phát triển nhanh.

3. Nguyên nhân gây nên u tuyến giáp

Cho đến nay, nguyên nhân gây ra u tuyến giáp vẫn chưa được biết rõ, nhưng có một số yếu tố nguy cơ được xác định có thể là yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh này.

3.1 Bức xạ ion hóa

Bức xạ ion hóa là một yếu tố nguy cơ được biết đến đối với cả nhân tuyến giáp lành tính và ác tính. Những người tiếp xúc với bức xạ ion hóa có thể có tỷ lệ phát triển các nốt tuyến giáp với tốc độ khoảng 2% hàng năm. Tỷ lệ các trường hợp u tuyến giáp ác tính sau tiếp xúc với bức xạ ion hóa cao, chiếm từ 20-50% trong số các trường hợp nốt tuyến giáp đã được chiếu xạ trước đó. (1)

3.2 Thiếu hoặc thừa i-ốt trong chế độ ăn uống

Thiếu hoặc thừa i-ốt trong chế độ ăn uống có thể góp phần vào sự phát triển của nhân tuyến giáp.

3.3 Các yếu tố khác

Các yếu tố khác có thể tăng nguy cơ mắc u tuyến giáp và bướu cổ bao gồm:

• Hút thuốc lá
• Béo phì
• Hội chứng chuyển hóa
• Uống rượu
• Gia tăng yếu tố tăng trưởng giống insulin-1 (IGF-1)
• U xơ tử cung

Việc hiểu và nhận biết các yếu tố nguy cơ này có thể giúp trong việc quản lý và giảm nguy cơ mắc u tuyến giáp.

4. U tuyến giáp có trở thành ung thư không?

Câu trả lời là KHÔNG. U tuyến giáp xảy ra do sự phát triển quá mức của các tế bào nhưng hầu hết bạn không phát hiện được chúng nếu như không đi khám định kỳ. Hơn 95% u tuyến giáp lành tính không trở thành ung thư. Nếu có lo ngại về khả năng bị ung thư, bác sĩ có thể chỉ cần khuyên bạn nên theo dõi nốt sần theo thời gian để xem liệu nó có phát triển hay không.

Siêu âm có thể giúp đánh giá nhân tuyến giáp và xác định nhu cầu sinh thiết. Sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ tuyến giáp có thể thu thập các mẫu tế bào từ nốt sần, dưới kính hiển vi, có thể cung cấp cho bác sĩ thêm thông tin về hoạt động của nốt sần.

5. Chẩn đoán u tuyến giáp bằng phương pháp nào?

Bác sĩ có thể phát hiện nhân tuyến giáp bằng cách kiểm tra cổ để cảm nhận tuyến giáp. Nếu một nốt sần được phát hiện trong quá trình khám sức khỏe, bác sĩ sẽ cần trả lời bốn câu hỏi sau để xác định xem cần làm gì:

1. Khối u có phải là ung thư không?
2. Khối u có gây rắc rối khi ấn vào các cấu trúc khác ở cổ không?
3. Có phải nhân sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp?
4. Có cần phải làm gì với nốt sần không?

Dưới đây là các xét nghiệm mà bác sĩ có thể sử dụng để tìm hiểu thêm về chẩn đoán bạn có mắc u tuyến giáp hay không. (2)

5.1 Siêu âm

Siêu âm tuyến giáp có thể cho bác sĩ biết khối u tuyến giáp lớn như thế nào, vị trí của nó và những đặc điểm của nó. Bạn cũng có thể siêu âm các hạch bạch huyết ở cổ, điều này có thể giúp xác định xem có ung thư hay không.

5.2 Xét nghiệm máu

Bác sĩ có thể lấy mẫu máu để đo nồng độ T3 và T4 – hormone tuyến giáp – cũng như mức độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH). TSH là một loại hormone do tuyến yên tạo ra, có chức năng điều chỉnh việc sản xuất T3 và T4 của tuyến giáp.

Những xét nghiệm máu này có thể giúp xác định xem nhân tuyến giáp của bạn có sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp hay không, có khả năng dẫn đến cường giáp hay không. Những nốt như vậy hầu như luôn lành tính.

5.3 Sinh thiết

Tùy thuộc vào kích thước của nốt sần và các đặc điểm khác như thể hiện trên siêu âm, sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) có thể được thực hiện.

Sinh thiết bao gồm việc sử dụng một cây kim rất nhỏ để lấy mẫu tế bào. Để giúp giảm bớt sự khó chịu của bạn, bác sĩ có thể làm tê vùng da bằng thuốc gây tê tại chỗ, đó là một loại kem có chứa thuốc giảm đau tác dụng ngắn.

Các nhà nghiên cứu bệnh học là chuyên gia quan sát tế bào tuyến giáp dưới kính hiển vi, được gọi là nhà tế bào học tuyến giáp, sẽ kiểm tra các tế bào để xác định xem nốt sần đó là lành tính hay ác tính.

6. Điều trị u tuyến giáp

Điều trị u tuyến giáp còn tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh lý, nguyên nhân gây bệnh mà có phương pháp điều trị khác nhau. Có 3 phương pháp điều trị được sử dụng phổ biến hiện nay:

6.1 Điều trị bằng thuốc

Trong trường hợp khối u có kích thước trung bình khoảng từ 2-3 cm, bác sĩ thường sẽ xem xét việc sử dụng hormone giáp, cụ thể là thuốc levothyroxine để điều trị. Levothyroxine là một dạng tổng hợp của hormone thyroxine và nó giúp bổ sung hormone tuyến giáp cho cơ thể. Khi bệnh nhân sử dụng levothyroxine, nó giúp ổn định mức hormone tuyến giáp, từ đó tuyến giáp có thể gửi tín hiệu đến tuyến yên để giảm sản xuất TSH (hormone kích thích sự phát triển của mô tuyến giáp).

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiện tại vẫn chưa có kết luận rõ ràng về việc sử dụng hormone giáp (levothyroxine) có thể làm thu nhỏ kích thước của khối u tuyến giáp hay không. Do đó, người bệnh cần theo dõi quá trình điều trị của họ và thường xuyên kiểm tra với bác sĩ. Nếu có bất kỳ sự thay đổi bất thường nào trong kích thước hoặc tình trạng của khối u, bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được tư vấn điều trị nếu có biến chứng xảy ra.

6.2 Đốt sóng cao tần RFA

Để điều trị u tuyến giáp lành tính, một phương pháp hiện đang phổ biến trong lâm sàng là đốt sóng cao tần RFA (Radiofrequency Ablation). Phương pháp này có nhiều ưu điểm:

• Không xâm lấn và không phẫu thuật: RFA không đòi hỏi mổ, không gây tổn thương hay vết thương cho bệnh nhân. Điều trị không đau đớn và thời gian phục hồi nhanh chóng.
• Độ chính xác cao: Sử dụng máy siêu âm để hỗ trợ việc xác định vị trí và kích thước của u tuyến giáp, giúp giảm nguy cơ tổn thương đến các cơ quan lân cận.
• Hiệu quả và tỷ lệ thành công cao: RFA thường rất hiệu quả đối với u tuyến giáp nhỏ và đơn lẻ, với tỷ lệ thành công cao. Nó không ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp và giữ cân bằng hormone tuyến giáp trong cơ thể.
• Kết quả nhanh chóng và giảm nguy cơ tái phát: RFA có thể đem lại kết quả nhanh chóng và giảm thiểu nguy cơ tái phát u tuyến giáp sau điều trị.

Tuy nhiên, RFA có thể không hiệu quả cho u tuyến giáp lớn hoặc phức tạp và có thể cần phải kết hợp với các phương pháp điều trị khác.

6.3 Phẫu thuật u tuyến giáp

Trong trường hợp u tuyến giáp lớn hoặc phức tạp, phẫu thuật u tuyến giáp là một phương pháp khác được sử dụng.

Phương pháp phẫu thuật mổ hở:

Phương pháp này đòi hỏi một cắt nhỏ ở vị trí u tuyến giáp để tiếp cận và loại bỏ khối u. Sau khi loại bỏ, phẫu thuật viên kiểm tra các tuyến giáp còn lại để đảm bảo chúng không bị ảnh hưởng và sau đó đóng vết mổ.

Phương pháp mổ mở cải tiến ở Bệnh viện đa khoa Hồng Phát là cách tiếp cận hiệu quả trong phẫu thuật tuyến giáp, đặc biệt với các khối u lớn, đồng thời khắc phục nhược điểm của phương pháp trước đó. Tỷ lệ tai biến đã được giảm xuống chỉ còn 1%, tạo điều kiện an toàn hơn cho bệnh nhân. Hồi phục sau phẫu thuật cũng nhanh chóng, thường chỉ mất từ 3-5 ngày, đồng thời cải thiện tính thẩm mỹ và giảm chi phí điều trị.

Phương pháp nội soi tuyến giáp qua đường đình miệng:

Đây là một phương pháp khác được sử dụng, đặc biệt là cho u tuyến giáp nhỏ. Phẫu thuật này không để lại sẹo và giảm nguy cơ tổn thương các cơ quan lân cận. Bệnh nhân vẫn có thể duy trì cân bằng hormone tuyến giáp sau phẫu thuật. Điều này giúp tránh tình trạng nói khàn, tê bì và giảm thời gian hồi phục.

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát sở hữu đội ngũ Giáo sư, Tiến sĩ, BSCKII,… thuộc top đầu cả nước, đã và đang công tác tại các bệnh viện lớn tuyến Trung ương như: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện K,… Nổi bật phải kể đến TTƯT. BSCKII Trần Văn Bông – Nguyên Phó Trưởng khoa Phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết TW với hơn 20 năm kinh nghiệm trong điều trị các bệnh lý về tuyến giáp. Đảm bảo được chất lượng chuyên môn trong thăm khám, điều trị hiệu quả, an toàn cho người bệnh

Để thuận tiện trong việc thăm khám và không cần phải chờ đợi lâu, quý khách hàng vui lòng liên hệ hotline 0869 775 115 để nhận được tư vấn và đặt lịch thăm khám miễn phí.

Hoặc liên hệ với bệnh viện qua các kênh thông tin truyền thông:

• Fanpage: facebook.com/benhvienhongphat
• Website: https://benhvienhongphat.vn
• Zalo: https://zalo.me/benhvienhongphat

U tuyến giáp có thể bất ngờ phát hiện trong quá trình siêu âm khi thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ. Vì vậy, mọi người nên tự quyết định thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và tìm hiểu tình hình u tuyến giáp để đề phòng và can thiệp kịp thời nếu có sự không bình thường