Chụp cộng hưởng từ MRI là gì? Cần lưu ý gì khi chụp

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

ThS. BS VŨ VĂN TÂN

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

Chụp cộng hưởng từ MRI là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh cận lâm sàng hiện đại, cung cấp hình ảnh chi tiết và chính xác về tình trạng sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng cần thiết phải chụp MRI. Bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI khi thấy cần thiết để chẩn đoán, theo dõi hoặc theo dõi điều trị các bệnh lý liên quan đến não, cột sống, khớp, tim mạch, ung thư và một số bệnh lý khác.

1. Chụp cộng hưởng từ MRI là gì?

Chụp MRI không sử dụng tia X mà dựa trên từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh, do đó an toàn hơn so với chụp X-quang và chụp CT. Tuy nhiên, chụp MRI không thích hợp với một số trường hợp như những người mắc hội chứng sợ không gian kín hoặc có thiết bị y tế cấy ghép. Vì vậy, trước khi chụp MRI, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe và chỉ định chụp khi thật sự cần thiết để chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả.

Chụp cộng hưởng từ hay viết tắt là MRI (Magnetic Resonance Imaging) là một kỹ thuật chẩn đoán y khoa tạo ra hình ảnh giải phẫu của cơ thể nhờ sử dụng từ trường và sóng radio. Phương pháp này không sử dụng tia X và hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của người bệnh. Máy chụp cộng hưởng từ là một thiết bị nhạy cảm và đa năng giúp ta thấy được hình ảnh các lớp cắt của các bộ phận cơ thể từ nhiều giác độ trong khoảng một thời gian ngắn. (1)

Chụp cộng hưởng từ là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, hiệu quả và đang được sử dụng phổ biến trên thế giới. Ngày nay, MRI được sử dụng để kiểm tra gần như mọi cơ quan trong cơ thể con người. Kỹ thuật này đặc biệt có giá trị trong việc chụp hình ảnh chi tiết não hoặc dây cột sống. Kể từ khi MRI mang lại những hình ảnh 3 chiều, bác sĩ có thể nắm được thông tin về vị trí thương tổn. Những thông tin như vậy rất có giá trị trước khi phẫu thuật.

Khi nào nên chụp MRI, khi nào cần chụp CT Scan (Tham vấn y khoa: BS.CKII Nguyễn Chí Phong – Trưởng khoa chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Bình Dân TP.HCM. Nguồn: Video AloBacsi)

2. Chụp cộng hưởng từ MRI được chỉ định khi nào?

Bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI khi nghi ngờ hoặc cần xác định các bệnh lý liên quan đến não, cột sống, khớp, tim mạch, ung thư và một số bệnh lý khác. Cụ thể, chụp MRI được chỉ định trong các trường hợp sau: (2)

• Các bệnh lý về não và thần kinh
• Nghi ngờ u não, u thần kinh sọ não
• Tai biến mạch máu não
• Chấn thương sọ não
• Động kinh
• Bệnh lý về chất trắng não
• Viêm não, màng não
• Các dị tật bẩm sinh
• Các bệnh liên quan đến mạch máu não
• Các bệnh lý về mắt, tai mũi họng
• U, chấn thương, viêm các cơ quan
• Các bệnh lý về cột sống
• Thoát vị đĩa đệm
• U tủy sống
• Chấn thương cột sống
• Viêm cột sống
• Các bệnh lý về khớp
• Khớp gối, vai, háng, khuỷu tay, cổ tay, cổ chân
• Các bệnh lý khác
• Nghi ngờ khối u phần mềm
• Phát hiện sớm ung thư
• Kiểm tra tình trạng các cơ quan nội tạng như gan, lách, phổi
• Các bệnh về vú, tử cung, phần phụ

Quá trình chụp MRI thường mất khoảng 12-20 phút, tùy thuộc vào số lượng bộ phận, cơ quan cần chụp và sự hợp tác của người bệnh. Thời gian trả kết quả sớm nhất là 15 phút trong các trường hợp cấp cứu, còn lại có thể kéo dài vài tiếng đồng hồ nếu cần hội chẩn.

3. Những việc cần làm để an toàn khi chụp MRI

Tuân theo sự hướng dẫn của nhân viên phòng chụp MRI. Từ trường cao của máy chụp có thể gây hại đến các thiết bị cấy ghép bằng kim loại bên trong cơ thể, vì vậy người bệnh cần thông báo về việc đặt máy tạo nhịp tim, dùng van tim nhân tạo, máy trợ thính, cấy ghép thiết bị điện tử, đinh nội tủy, kim loại kết hợp xương, mảnh đạn, vòng tránh thai T Cu 380A, răng giả… để được hướng dẫn cụ thể.

Không mang các vật dụng có kim loại như đồ trang sức, đồng hồ, kẹp tóc, chìa khoá, máy tính, điện thoại di động, thẻ tín dụng… vào phòng chụp MRI. Nằm yên, không được cử động trong lúc chụp MRI để có chất lượng hình ảnh tốt.

Đối với những trường hợp cần tiêm thuốc tương phản từ, nhân viên y tế sẽ hỏi về tiền sử dị ứng và bệnh thận trước khi chụp. Thuốc tương phản từ hoàn toàn không gây độc cho cơ thể, tuy nhiên có thể gây dị ứng nhẹ như nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn, tê rần tay chân và nổi mẩn ngứa. Các tác dụng này thường mất sau khi dùng thuốc chống dị ứng.

4.Ưu điểm và nhược điểm khi chụp cộng hưởng từ MRI

4.1 Ưu điểm khi chụp cộng hưởng từ MRI

Chụp cộng hưởng từ MRI (Magnetic Resonance Imaging) là một trong những công nghệ chẩn đoán hình ảnh tiên tiến và quan trọng trong lĩnh vực y học hiện đại. Việc sử dụng MRI mang lại nhiều ưu điểm đáng chú ý, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý.

• Độ phân giải cao và chi tiết: MRI tạo ra hình ảnh có độ phân giải cao, rõ ràng, và chi tiết, giúp bác sĩ nhìn thấy cơ thể bệnh nhân từ nhiều góc độ khác nhau. Điều này giúp chẩn đoán chính xác các vấn đề sức khỏe, từ những tổn thương nhỏ đến những bệnh lý phức tạp.
• An toàn với tia X và bức xạ ion hóa: MRI không sử dụng tia X như các phương pháp chụp hình truyền thống, mà thay vào đó sử dụng từ trường và sóng vô tuyến. Điều này giúp giảm rủi ro về tác động của bức xạ ion hóa đến cơ thể, đặc biệt quan trọng đối với những bệnh nhân cần chụp hình ảnh thường xuyên.
• Hiệu quả trong chẩn đoán các bệnh lý phức tạp: MRI đặc biệt hiệu quả trong việc chẩn đoán các tổn thương phần mềm, hệ thần kinh, và hệ thống mạch máu. Nó cung cấp thông tin chi tiết về cấu trúc cơ thể, giúp bác sĩ đưa ra quyết định chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị hiệu quả.
• Ứng dụng đa dạng và linh hoạt: MRI không chỉ hữu ích trong chẩn đoán các vấn đề về não, cột sống, khớp, mà còn được sử dụng để kiểm tra các cơ quan nội tạng như gan, lách, phổi, vú, tử cung, và nhiều bệnh lý khác. Điều này làm cho MRI trở thành một công cụ đa năng và linh hoạt trong lĩnh vực y học.
• Hỗ trợ quyết định điều trị: Nhờ vào khả năng tạo ra hình ảnh chi tiết và chính xác, MRI giúp bác sĩ xác định rõ ràng vị trí và tính chất của bệnh lý, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất cho bệnh nhân.

Tóm lại, ưu điểm của chụp MRI không chỉ là về khả năng chẩn đoán chính xác mà còn về tính an toàn, độ chi tiết cao, ứng dụng đa dạng và khả năng hỗ trợ quyết định điều trị, làm cho nó trở thành một công cụ quan trọng và không thể thiếu trong lĩnh vực y học hiện đại.

4.2 Nhược điểm của chụp cộng hưởng từ MRI

Máy chụp cộng hưởng từ, tương tự như các thiết bị y tế khác, cũng có một số nhược điểm cần được lưu ý, bao gồm:

• Yêu cầu người bệnh bất động tuyệt đối: Quá trình chụp MRI đòi hỏi người bệnh phải nằm yên tĩnh trong máy trong khoảng thời gian dài, từ 20 – 90 phút. Một cử động nhỏ có thể làm biến dạng toàn bộ hình ảnh, đòi hỏi sự tập trung và sự bất động tuyệt đối của người bệnh.
• Thời gian chụp lâu: Quá trình chụp MRI diễn ra khá lâu, từ 20 – 90 phút, do đó không phù hợp cho các trường hợp cấp cứu đòi hỏi hình ảnh nhanh và chính xác.
• Tiếng ồn lớn: Quá trình quét MRI tạo ra tiếng ồn rất lớn, đôi khi gây khó chịu cho bệnh nhân. Do đó, người chụp cần sử dụng nút bịt tai hoặc tai nghe để giảm tiếng ồn trong quá trình chụp.
• Nhược điểm này cần được người bệnh và nhân viên y tế nhận thức để có sự chuẩn bị tốt nhất trước quá trình chụp MRI, đảm bảo hiệu quả và an toàn trong quá trình chẩn đoán bệnh.

5. Quy trình chụp cộng hưởng từ MRI

Sau khi được chỉ định chụp cộng hưởng từ MRI từ bác sĩ, người bệnh sẽ di chuyển đến khoa chẩn đoán hình ảnh, nơi nhân viên phòng cộng hưởng từ sẽ tiếp đón và hướng dẫn người bệnh thay đồ, tháo các vật dụng bằng kim loại trên người để đảm bảo an toàn trong quá trình chụp. Khi bước vào phòng chụp, người bệnh sẽ được hướng dẫn nằm ở tư thế thoải mái phù hợp với vùng cần chụp, và giường sẽ tự động di chuyển đến vị trí chụp.

Thời gian chụp cộng hưởng từ MRI dao động từ 15 – 60 phút tùy thuộc vào vùng cần chụp, mà không gây khó chịu. Trong quá trình chụp, máy sẽ phát ra âm thanh nhất định, nhưng với công nghệ hiện đại, tiếng ồn này được giảm thiểu, không gây khó chịu cho người bệnh. Người bệnh cần giữ tư thế yên lặng để đảm bảo hình ảnh chụp rõ ràng và sắc nét nhất.

Trong một số tư thế và vùng chụp, người bệnh có thể được yêu cầu nín thở. Quá trình chụp kết thúc nhanh chóng mà không gây áp lực hay khó chịu cho người bệnh. Trong trường hợp cần sử dụng thuốc tương phản, nhân viên sẽ đặt một kim nhỏ vào ven ở vùng khuỷu tay và rút kim sau khi kết thúc.

Đối với trẻ em, bác sĩ chuyên khoa gây mê sẽ giúp trẻ nằm ngủ suốt quá trình chụp và tỉnh dậy ngay sau khi kết thúc. Trẻ cần nhịn ăn khoảng 6 tiếng trước khi chụp, và sau khi chụp, trẻ có thể ăn uống bình thường.

6. Địa chỉ chụp cộng hưởng từ MRI

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát tự hào quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu, được đào tạo chuyên sâu và có nhiều năm kinh nghiệm thực tiễn trong sử dụng hệ thống máy móc và kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế. Đội ngũ bác sĩ còn được tạo điều kiện tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu hàng năm, cập nhật những kỹ thuật hiện đại và thành tựu trong chẩn đoán hình ảnh, nhằm đáp ứng tốt nhất mong đợi của người bệnh.

Chụp cộng hưởng từ MRI là một trong những phương pháp chẩn đoán bệnh lý, đặc biệt là ung thư, cho kết quả chính xác nhất hiện nay. Để hạn chế tối đa nguy cơ gây hại cho sức khỏe khi chụp MRI, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín, nơi có máy MRI hiện đại và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.