Giải đáp thắc mắc: Nhân tuyến giáp to bao nhiêu thì phải mổ?

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

TTƯT. BSCKII TRẦN VĂN BÔNG

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

Nhân tuyến giáp to bao nhiêu thì phải mổ? Nhân tuyến giáp hình thành lặng lẽ, nhưng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời thì sẽ cho kết quả tốt. 

1. Sự hình thành lặng lẽ của nhân tuyến giáp

1.1 Nhân tuyến giáp hình thành như thế nào?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết quan trọng và lớn nhất trong cơ thể. Vị trí này thường xuyên xuất hiện các khối u, bướu. Sự phát triển bất thường của các tế bào tuyến giáp, hình thành một khối u trong tuyến giáp.

Nhân tuyến giáp làm thay đổi cấu trúc cũng như chức năng nội tiết của tuyến giáp. Phần lớn nhân tuyến giáp là lành tính. Chỉ một tỷ lệ nhỏ các ca mắc bệnh nhân tuyến giáp có chứa tế bào ung thư. Tuy nhiên cần phải thăm khám, chẩn đoán sớm, chính xác nhất bởi bác sĩ chuyên khoa. (1)

Hầu hết, nhân tuyên tuyến giáp là các trường hợp lành tính. Thế nhưng vẫn có một số tỷ lệ nhỏ phát hiện u tuyến giáp ác tính. Khi có biểu hiện của bệnh, người bệnh phải đi khám chuyên khoa để được bác sĩ chẩn đoán chính xác, phát hiện là nhân lành tính hay ung thể. Từ đó người bệnh sẽ có phương pháp điều trị kịp thời. 

1.2 Nhân tuyến giáp gồm những loại nào

U tuyến giáp thường có 2 loại là u tuyến giáp đơn nhân và u tuyến giáp đa nhân. Thông thường, bệnh nhân sẽ chỉ thấy các nhân lớn, nằm ở gần bề mặt. Nhân nhỏ có đường kính dưới 1cm rất khó để phát hiện. Phải sử dụng phương pháp siêu âm mới có thể chẩn đoán. Đa số nhân tuyến giáp tiến triển rất chậm nên khó có thể phát hiện được. 

Thông qua thăm khám lâm sàng, phát hiện 4-7% dân số mắc bệnh nhân tuyến giáp. Trong đó tỉ lệ mắc bệnh ở nữ cao gấp 5 lần so với nam giới. Thường tỷ lệ bệnh nhân phát hiện bệnh qua siêu âm là từ 19-67%. Bệnh nhân mắc bệnh nhân tuyến giáp thường gặp từ 36-55 tuổi. 

2. Những triệu chứng thường gặp của bướu nhân tuyến giáp

Hầu như bệnh nhân mắc bệnh nhân tuyến giáp đến với Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát thường không có triệu chứng. Thường phát hiện thông qua đi khám sức khỏe định kỳ, hoặc siêu âm cổ, chụp CT scan…

Cũng có một số trường hợp bệnh nhân phát hiện khi soi gương, cài nút cổ áo, đeo vòng cổ… thấy cổ to hơn bình thường. Hay nguyên nhân phát hiện nhân tuyến giáp có thể là kết quả xét nghiệm chức năng tuyến giáp bất thường. Khi nhân tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormon cũng có thể gây cường giáp. 

Tuy vậy, đa phần chức năng tuyến giáp đều không bị ảnh hưởng bởi các nhân tuyến giáp hay ung thư tuyến giáp. Một số trường hợp hiếm gặp bệnh nhân có thể cảm thấy các triệu chứng như đau cổ, đau hàm, hoặc tai.

Nếu nhân tuyến giáp lớn, chèn ép vào khí quản và thực quản. Bệnh nhân có thể khó thở, khó nuốt hay cảm giác khàn giọng, vướng ở cổ họng. Thậm chí ít gặp hơn, nhân chèn vào dây thanh âm khiến bệnh nhân có thể bị khàn tiếng. 

Nhân tuyến giáp thường không gây triệu chứng, xét nghiệm chức năng tuyến giáp bình thường ngay cả khi ung thư. Nên để phát hiện nhân tuyến giáp cách tốt nhất là thăm khám với bác sĩ.

Nhân tuyến giáp hoạt động quá mức, gia tăng hormone tuyến giáp gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. Bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như: tay run, hồi hộp, tim đập nhanh, ra nhiều mồ hôi, mất ngủ….khi bị rối loạn chức năng tuyến giáp. (2)

3. Nhân tuyến giáp to bao nhiêu thì phải mổ?

3.1 Phương pháp phát hiện nhân tuyến giáp

Phần lớn nhân tuyến giáp là lành tính. Tuy nhiên để xác định chính xác, bệnh nhân cần được chuẩn đoán đánh giá nhân tuyến giáp. Xác định chính xác chúng ở dạng đặc hay dạng nang chứa dịch. Phương pháp siêu âm cổ giúp xác định các nhân giáp có khả năng ung thư hay cần và hỗ trợ phương án chữa trị chính xác nhất. 

Sau đó, để xác định được nhân lành tính hay ác tính cần chọc hút tế bào tuyến giáp bằng kim nhỏ. Các bác sĩ sẽ tiến hành chọc kim vào nhân dưới sự hướng dẫn của siêu âm để lấy mẫu tế bào đem soi dưới kính hiển vi. Từ đó, tìm tế bào ác tính. Kết quả sinh thiết khi đó có thể là:

• Dương tính: Khoảng 4-5% các trường hợp, khối u có thể ở dạng nang, nhú, tủy và ung thư thể không biệt hóa.
• Âm tính: Khoảng 69-74%, nhân ở dạng keo, viêm tuyến giáp bán cấp, nang tuyến giáp. 
• Không xác định: Quá sản nang, quá sản tế bào hoặc có kết quả nghi ngờ ung thư. 
• Không có chuẩn đoán: Chiếm khoảng 5% trong số các trường hợp sinh thiết. Kết quả là do khi thực hiện thủ thuật FNA không lấy được nhiều tế bào nhân tuyến giáp. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ đánh giá, bệnh nhân phải tiến hành FNA lần 2, hay phẫu thuật.

Ngoài các phương pháp trên, xạ hình tuyến giáp, xét nghiệm sinh hóa có giá trị cao trong chẩn đoán, đánh giá nhân tuyến giáp.

3.2 Mối liên quan giữa kích thước nhân và nguy cơ nhân ác tính hay nhân lành tính

Theo nghiên cứu của Merica Shrestha và cộng sự tiến hành nghiên cứu. Khảo sát trên 2013 bệnh nhân được thực hiện chọc hút kim nhỏ nhân tuyến giáp (FNA). Sau khi loại trừ bệnh nhân có kích thước nhân giáp <0.5cm, không làm FNA, không thực hiện siêu âm tiền phẫu thì còn lại 540 bệnh nhân với 695 nhân giáp được chia thành 3 nhóm kích thước nhân giáp (Từ 0.5cm-4cm).

Có 129/695 nhân ác tính, chiếm 18,6% và nguy cơ ác tính không có sự phân biệt giữa 3 nhóm bệnh nhân này. Kích thước trung bình giữa nhóm nhân làng tính và ác tính tương ứng là 2.6cm và 2.7cm.

Gần đây, tại Hàn Quốc một nghiên cứu đã khảo sát 2000 nhân giáp trên 1802 bệnh nhân, kết luận rằng nguy cơ ung thư giáp không tăng theo kích thước nhân giáp. Tỉ lệ ác tính giữa 2 nhóm nhân giáp có kích thước <3cm và >=3cm tương ứng là 22.9% và 21.6%.

Chính vì thế, sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác, tùy theo kết quả tế bào nhân giáp, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị cho bệnh nhân. Bệnh nhân có kích thước nhân giáp nhỏ, không phải u ác tính thì có thể điều trị bằng Thyroxine. Chỉ định phẫu thuật đối với trường hợp là ung thư hoặc nghi ngờ tế bào học hay u nhân quá to gây chèn ép thì cần phẫu thuật loại bỏ nhân giáp. 

Hiện tại, mối liên quan về kích thước nhân giáp và nguy cơ ác tính chưa được làm sáng tỏ. Khi kích thước nhân giáp tăng lên đến 2cm, nguy cơ ác tính tăng dần và không thay đổi hay giảm đi ở các nhân giáp có kích thước lớn hơn. Tuy nhiên, với các thể ung thư giáp hiếm gặp thì nguy cơ ác tính tăng dần với kích thước nhân đo được trên siêu âm. 

Đối với trường hợp nhân tuyến giáp lành tình cần phải siêu âm 6-12 tháng để theo dõi thường xuyên. Có thể làm xét nghiệm FT4, TSH hay chọc hút tế bào tuyến giáp nếu cần. Bệnh nhân cần theo dõi định kỳ, đánh giá tình trạng tái phát nhân để có biện pháp điều trị kịp thời, phù hợp. 

4. Đa nhân tuyến giáp có nguy hiểm không?

4.1 Đa nhân tuyến giáp là gì? 

Đa nhân tuyến giáp là tình trạng tuyến giáp xuất hiện nhiều khối u nhỏ từ 0,5mm đến vài cm. Nhân có thể ở dạng đặc hoặc dịch. Chúng có thể là lành tính hoặc ác tính tùy thuộc vào tế bào thành nhân. Tuy nhiên chỉ có 5% là ác tính. Bướu đa nhân độc và bướu đa nhân không độc. 

• Bướu đa nhân độc là: tăng sản xuất hormone gây cường chức năng tuyến giáp. Các triệu chứng như mệt mỏi, tim đập nhanh, đánh trống ngực, hồi hộp, lo lắng, chân tay run là biểu hiện của người mắc bướu đa nhân độc. 
• Bướu giáp đa nhân không độc: Nhân giáp mọc 2 bên thùy làm thay đổi cấu trúc của tuyến giáp, nhưng không gây rối loạn sản xuất hormone. 

Bướu đa nhân tuyến giáp phần lớn là lành tính nên người bệnh không nên quá lo lắng khi mắc bệnh. Tuy nhiên, nếu bướu to chèn ép lên khí quản, bệnh nhân sẽ khó thở, mệt mỏi, gây khó nuốt, hay gây mất thẩm mỹ. Khi nhân to chèn ép lên tĩnh mạch chủ gây phù mặt, phù cổ, căng phồng lồng ngực. 

4.2 Kích thước nhân tuyến giáp to bao nhiêu thì phải mổ?

Siêu âm, xét nghiệm tế bào, định lượng TSH sẽ giúp bác sĩ đưa quyết định điều trị. Phẫu thuật tuyến giáp khi:

• Nang giáp tái phát >3 lần chọc hút và kích thước >4cm
• Sau xét nghiệm là ung thư hoặc nghi ngờ ung thư hóa cao
• Bướu nhân giáp lành tính nhưng kích thước nhân giáp >4cm thì cần phải mổ

Để xác định nhân tuyến giáp to bao nhiêu cần phải mổ, Bệnh nhân cần tiến hành khám lâm sàng, làm các xét nghiệm, kiểm tra nhằm xác định vị trí, kích thước khối u. Dựa theo kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ đưa ra những phương án cho người bệnh. Khi đã có chỉ định của bác sĩ, bạn cần thực hiện đúng và có chế độ nghỉ ngơi, dinh dưỡng phù hợp thì bệnh sẽ được cải thiện. 

5. Nhân tuyến giáp to bao nhiêu cần phải mổ?

Tùy theo từng trường hợp bệnh, Bác sĩ sẽ có những chuẩn đoán để xác định nhân tuyến giáp to bao nhiêu cần phải mổ. Theo các chuyên gia, trường hợp kích thước khối u dưới 1cm thì người bệnh nên thăm khám và theo dõi định kỳ. Người bệnh cũng cần phải có chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý để kiểm soát được kích thước khối u. Duy trì hệ miễn dịch, điều hòa chức năng tuyến giáp ổn định. 

Đối với nhân có kích thước khoảng 4cm, chèn vào dây thanh quản, khiến người bệnh khó chịu khi nuốt thì cần phải phẫu thuật. Phương pháp mổ tuyến giáp chỉ tiến hành khi bác sĩ cho rằng cần thiết. Sau khi phẫu thuật cần bổ sung hormon tuyến giáp suốt đời.

Để biết chính xác nhân tuyến giáp to bao nhiêu cần phải mổ. Đến ngay với Bệnh viên Đa khoa Hồng Phát để được thăm khám sớm nhất sẽ giúp bệnh nhân phát hiện và tầm soát ung thư hiệu quả. Bệnh viện sở hữu đội ngũ Giáo sư, Tiến sĩ, BSCKII,… thuộc top đầu cả nước.

Nổi bật phải kể đến TTƯT. BSCKII Trần Văn Bông – Nguyên Phó Trưởng khoa Phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết TW với hơn 20 năm kinh nghiệm trong điều trị các bệnh lý về tuyến giáp. 

Nếu bạn đang có các triệu chứng cần tiến hành khám lâm sàng, và làm các xét nghiệm liên quan. Nếu bệnh nhân đang mắc u tuyến giáp không cần quá lo lắng. Thăm khám và tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện tình trạng bệnh. Liên hệ ngay để nhận được thăm khám và chữa bệnh kịp thời.