U ác tuyến giáp có nguy hiểm không?

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

TTƯT. BSCKII TRẦN VĂN BÔNG

Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

U ác tuyến giáp có nguy hiểm không? Đang là mối lo của rất nhiều bạn sau khi nhận được kết quả u ác tuyến giáp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh u ác tuyến giáp.

1. U ác tuyến giáp có phải là ung thư không?

Tuyến giáp giúp sản xuất hormone điều chỉnh nhịp tim, huyết áp, nhiệt độ cơ thể và cân nặng. Tuyến giáp gồm hai thùy hai bên nối với nhau bằng eo tuyến giáp. Tuyến giáp tiết chủ yếu là thyroxine (t4) chịu trách nhiệm điều hòa quá trình trao đổi chất. U tuyến giáp là sự phát triển của các tế bào ở tuyến giáp. U ác tuyến giáp hay còn gọi là ung thư tuyến giáp.

U tuyến giáp ác tính là một trong những bệnh ung thư phổ biến ở Việt Nam. U ác tuyến giáp là căn bệnh xảy ra khi các tế bào tuyến giáp phát triển bất thường, ngoài tầm kiểm soát của cơ thể. 

Các loại ung thư tuyến giáp:

• Ung thư tuyến giáp thể nhú: Có nguồn gốc từ tế bào nang, chiếm 70-80% tổng số trường hợp. 
• ung thư tuyến giáp thể nang: Chiếm 10-15% người mắc, có tốc độ tiến triển nhanh hơn ung thư tuyến giáp thể nhú.
• Ung thư tuyến giáp thể tủy: Lẻ tẻ, chiếm khoảng 5-10% các trường hợp do di truyền và nội tiết.
• Ung thư tuyến giáp không biệt hóa: Hiếm gặp, chiếm tỷ lệ dưới 2% nhưng là loại nguy hiểm, khó điều trị vì thường được chẩn đoán muộn. 
• Ung thư dạng lympho: Loại này thường hiếm gặp.

2. U tuyến giáp ác tính có biểu hiện gì?

U ác tuyến giáp thường không có triệu chứng lâm sàng, điển hình ở giai đoạn đầu. Khi các tế bào ung thư phát triển, một số dấu hiệu có thể xảy ra:

• Xuất hiện các nốt tuyến giáp phức tạp, di chuyển theo nhịp nuốt hoặc có cục lớn
• Các hạch bạch huyết sưng to, di động khi nuốt
• Giọng khàn: triệu chứng khá phổ biến nhưng dễ lầm tưởng với các bệnh lý khác
• Cảm giác khó nuốt
• Ho mãn tính: ho mà không đi kèm các triệu chứng khác như sốt, đờm
• Khó thở nếu khối u xâm lấn khí quản
• Da cổ thâm nhiễm, loét chảy máu

3. Nguyên nhân hình thành u ác tuyến giáp

3.1 Bí ẩn

Đối với đại đa số bệnh nhân, chúng ta sẽ khó có thể biết được nguyên nhân gây ra bệnh u ác tuyến giáp. Điều đó cho thấy chúng ta biết rất nhiều về cơ chế cơ bản dẫn đến từ tế bào bình thường đến khối ung thư. Một số ý tưởng này kết nối các nguyên nhân khác gây ra ung thư tuyến giáp.

3.2 Di truyền

2 trong 10 trường hợp ung thư tuyến giáp thể tủy có liên quan đến yếu tố di truyền. Khi kết hợp với các khối u khác của tuyến nội tiết gọi là hội chứng tân sinh đa nội tiết do đột biến gen RET. Dạng ung thư này thường xuất hiện ở trẻ nhỏ và người trẻ lây lan từ rất sớm. 

Gen đóng vai trò quan trọng trong việc làm thế nào một tế bào thay đổi từ tế bào bình thường thành tế bào gây ung thư tuyến giáp. Mặc dù trong một số trường hợp, gen của tế bào bình thường bị tổn thương và biến nó thành tế bào ung thư. Gen gây ung thư tuyến giáp di truyền từ cha mẹ. 

Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến giáp có một thành viên thân thiết trong gia đình (cha mẹ, anh chị em, con gái) sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp không có tình trạng di truyền, hội chứng hoặc đột biến nào có thể gây ra ung thư tuyến giáp. Một hoặc nhiều gen đóng vai trò là nguyên nhân gây ung thư tuyến giáp cho bệnh nhân. 

Mặt khác có một số hội chứng di truyền có liên quan đến bệnh ung thư tuyến giáp. Hội chứng RET.MEN2a (tân sinh đa nội tiết) là nguyên nhân di truyền của bệnh ung thư tuyến giáp. Liên quan đến đột biến gen RET.MEN2a có liên quan đến u ác tuyến giáp thể tủy. U tế bào ưa crom và u tuyến cận giáp. MEN2a có liên quan đến ung thư tuyến giáp thể tủy, u tủy thượng thận và u thần kinh niêm mạc. (1)

Ung thư tuyến giáp dạng nhú là loại ung thư phổ biến nhất và có liên quan đến FAP (Polyps tuyến giáp gia đình). FAP là tình trạng khiến nhiều polyp tiền ung thư phát triển ở ruột già nhưng cũng có thể dẫn đến các loại tăng trưởng khác bao gồm khối u desmoid (sợi) gây ung thư tuyến giáp. 

Hội chứng Cowden và Tổ hợp Carney là nguyên nhân gây ung thư tuyến giáp dạng nang. Hội chứng Cowden có liên quan đến các khối u vú, tuyến giáp, đại tràng, thận, da, tử cung. Phức hợp Carney liên quan đến các đốm nâu trên da, là nguyên nhân gây ra ung thư tuyến giáp cũng như nhiều khối u khác của hệ thống nội tiết, tim, da.

Tỷ lệ bệnh nhân ung thư tuyến giáp có rối loạn di truyền gia đình liên quan đến chẩn đoán của họ. Điều đó nói lên rằng, những ảnh hưởng di truyền không liên quan đến các hội chứng rõ ràng. 

3.3 Bức xạ

Bức xạ có thể ảnh hưởng đến di truyền của tế bào, dẫn đến đột biến có thể gây ung thư tuyến giáp. Có một số nguồn phóng xạ được biết là gây ra ung thư tuyến giáp đã được mô tả rõ ràng trong nhiều năm. Hầu hết những người mắc u ác tuyến giáp chưa tiếp xúc với bức xạ đáng kể, nhưng việc tiếp xúc như vậy có thể khiến ung thư tuyến giáp phát triển. 

Người càng trẻ tuổi khi tiếp xúc với bức xạ và liều bức xạ càng cao thì khả năng bị ung thư tuyến giáp lớn. Nhân tuyến giáp ở người tiếp xúc với bức xạ đáng kể có nhiều khả năng bị ung thư hơn. Người tiếp xúc với bức xạ có nguy cơ mắc loại ung thư tuyến giáp nguy hiểm hơn nhóm người không tiết xúc với phóng xạ. 

Bức xạ y tế là nguyên nhân gây ra ung thư tuyến giáp. Trong một số trường hợp nhất định, bức xạ y tế này nhắm vào cổ với liều lượng cao. Khi điều trị bệnh ung thư hạch hodgkin có hạch cổ to, bệnh nhân phải điều trị bằng tia xạ có chủ ý ở cổ có thể gây ung thư tuyến giáp.

Trước năm 1960, một số người được chiếu xạ liều thấp nhằm vào cổ. Bức xạ được sử dụng điều trị mụn trứng cá, nhiễm nấm da đầu, cũng như chứng phì đại amidan vào vòm họng. Tất nhiên ngày nay chúng ta không sử dụng bức xạ để điều trị u tuyến giáp bởi nó là nguyên nhân gây ra ung thư tuyến giáp và các vấn đề khác.

Trong các tình huống khác, sử dụng liều lượng cao để bức xạ toàn bộ cơ thể và tất nhiên cổ chỉ là một phần của toàn bộ cơ thể được chiếu xạ. Một số nguồn bức xạ y tế không phải là nguyên nhân quan trọng gây ung thư tuyến giáp.

Chẳng hạn như bức xạ chẩn đoán từ chụp CT và X-Rays ở người lớn, và không phải là nguyên nhân gây ung thư tuyến giáp. Do các kỹ thuật xạ trị hiện đại có tác dụng tuyệt vời trong việc bảo vệ tuyến giáp khỏi phơi nhiễm. Bức xạ từ tai nạn hạt nhân và vũ khí cũng là một nguyên nhân gây ung thư tuyến giáp. 

3.4 Chế độ ăn uống

Thực phẩm chúng ta ăn và thói quen ăn kiêng hình thành theo thời gian có thể ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển ung thư tuyến giáp. Hầu hết bệnh nhân bị ung thư tuyến giáp không phải do chế độ ăn uống. Mà là vì những lý do mà chúng to không biết. 

Tuy nhiên, bệnh nhân béo phì có khả năng mắc ung thư tuyến giáp cao hơn bệnh nhân không béo phì. Rủi ro có thể được do bằng BMI hoặc tỷ lệ phần trăm mỡ trong cơ thể. Chỉ số BMI tăng thì nguy cơ ung thư tuyến giáp dạng nhú tăng.

Lượng iot bất thường trong chế độ ăn, quá ít iod hoặc quá nhiều iod là nguyên nhân gây ra ung thư tuyến giáp. Khi ăn quá ít iod có thể là nguyên nhân gây ung thư thể nang. Và quá nhiều iod có thể liên quan đến ung thư thể nhú.

4. U ác tuyến giáp có nguy hiểm không?

U ác tuyến giáp có khả năng chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Ung thư tuyến giáp được xếp vào danh sách các loại ung thư dễ chịu nhất. Số người bị u ác tuyến giáp không nhiều, tỷ lệ tử vong thấp. Mặc dù vậy, bệnh gây ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt của người bệnh.

Tỷ lệ ung thư tuyến giáp đang ngày càng gia tăng. Mặc dù nhiều bệnh nhân bị ung thư tuyến giáp không rõ nguyên nhân. Việc kiểm soát đối với hầu hết nguyên nhân gây ung thư tuyến rất ít, nhưng việc hiểu rõ nguyên nhân gây u ác tuyến giáp sẽ giúp bệnh nhân hiểu hơn và giảm lo lắng u ác tuyến giáp có nguy hiểm không.

5. U ác tuyến giáp có chữa được không?

So với nhiều loại ung thư khác, u ác tuyến giáp có tỷ lệ khỏi bệnh cao, 98% trường hợp khỏi bệnh nếu được phát hiện và điều trị đúng cách. 

Ở nước ta, 80 – 90% ca ung thư tuyến giáp là ung thư biệt hóa. Với loại ung thư này, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật, điều trị bằng iod phóng xạ để tiêu diệt tế bào ung thư. Sau đó bệnh nhân có thể sống khỏe mạnh, chỉ cần theo dõi và khám sức khỏe định kỳ. 

TTƯT. BSCKII Trần Văn Bông – Chuyên gia đầu ngành điều trị về Ung bướu nội tiết hàm mặt đã chữa khỏi hơn 20.000 ca bệnh về tuyến giáp và thành công nhiều ca u ác tuyến giáp. 

Việc điều trị u ác tuyến giáp tùy theo từng loại ung thư và từng giai đoạn bệnh, độ tuổi và tình trạng sức khỏe của người bệnh mà bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. 

Sau khi kết thúc điều trị, người bệnh nên tích cực thăm khám định kỳ để theo dõi và ngăn ngừa ung thư tuyến giáp quay trở lại. Bên cạnh đó cần xây dựng lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên. Thực hiện đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ nếu có. 

U ác tuyến giáp có nguy hiểm không? U ác tuyến giáp nếu được phát hiện ở giai đoạn đầu giúp việc điều trị diễn ra thuận lợi. Vì vậy nếu có dấu hiệu bất thường nghi ngờ ung thư tuyến giáp cần đi khám để được chẩn đoán kịp thời. Đặc biệt, mọi người nên tích cực tầm soát ung thư định kỳ, đặc biệt là sau 30 tuổi.

Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát đang triển khai gói tầm soát ung thư tuyến giáp với các hạng mục thăm khám chuyên sâu. Đến với Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát bạn sẽ được tư vấn lâm sàng, siêu âm tuyến giáp, làm các xét nghiệm máu và sinh thiết theo chỉ định của bác sĩ.